Edebi Gezgin

Plitvice Gölleri Milli Parkı'ndan bir manzara...

İlk kez uçağa binişim epey geç oldu. 2013 yılının Kurban Bayramı'nda katıldığım İtalya turunda Roma uçağına binmiştim. Gerçek üstü gelmişti o sırada. Bir kere o kadar yüksekte olduğuma inanamıyordum. Sonrasında, daha iki saat önce İstanbul'un sokaklarını arşınlarken Roma'ya ayak basmış olmanın şaşkınlığı vardı üzerimde.

Uçağı mesafeleri kısalttığı için çok sevsem de geniş zamanı olan bir gezgin olsam uçak, ilk tercihim olmazdı. Şehirleri kuş bakışı görmek gerçekten etkileyici ama tren ve otobüs kullandığımda mesafenin daha fazla farkına varıyorum. Uzaklaştığımı hissediyorum. Şehir içindeyse yürümeyi tek geçerim. Ayrıntılara dikkat etmeyi ve istediğim zaman durmamı olanaklı kılan yürümek...

Genelde şehir merkezine yakın, nispeten uygun fiyatlı oteller tercih edip toplu taşımadan kısmaktan yanayım. (Paris ve Amsterdam hariç. Merkezdeki hosteller bile uçmuş!) Şu ana kadar genelde 2-4 günlük turlar yapabildiğim için yüküm belimi bükecek kadar ağır olmadı. O yüzden uzun saatler yürümek sorun yaratmadı. Eylül'de dokuz gün  büyük bir sırt çantasıyla kaç kilomu bırakım geleceğim acaba?

Berlin'deki East Side Galleri'den bir resim (Berlin albümümü kaybedip Facebook'tan indirmenin acısıyla)

Berlin'de yürümek

Berlin, yürümek deyince Avrupa'da ilk akla gelen şehir değil aslında. Ama benim aklımda yürüme şehri olarak kaldı. Berlin Duvarı'nın merkeze nispeten yakın olan West Side Gallery'sini çabucak gezdikten sonra "East Side Gallery ne kadar uzakta olabilir ki?" sorusuyla yürüyüşe devam ettim. Duvara kadar da şehrin olağan binaları dışında ilginç bir şeye rastlamadım açıkçası.

East Side Gallery'nin sonundaki Oberbaum Köprüsü'ne ulaştığımda hava kararmaya başlamıştı ve tripod olmadan ancak flaşlı birkaç fotoğraf çekebildim. Yani size o yolu yürüyün demeye dilim varmaz. Dönüşte toplu taşımadan kaçmadım. O gün toplamda on saat yürüdüm ve pazartesi işe döndüğümde ayaklarımın üstüne basamıyordum. Bir hafta topalladım.

Brugge'un kaldırım taşları

Brugge'da yürümek

Lego'yla veya yağlı boyayla yapılmış gibi görünen bu sevimli şehir, en keyifli yürüdüğüm şehirlerden biri oldu. Kış ortasında kuzeyden iliklere esen rüzgar binalar tarafından kesiliyordu. Hava da şaşkındı: Bir güneş açıyor, bir yağmur yağıyordu. Ama Avrupa'nın genelinde dikkat ettiğim bir ayrıntı var; kaldırım taşları yağmurda ıslanınca kaymayan cinsten. Brugge'da da öyle. O yüzden kaymadan ve suya batıp çıkmadan yürümek mümkün.

Brüksel nasıl metro içlerine varıncaya kadar waffle kokuyorsa Brugge da buram buram çikolata kokuyor. Şehir bilerek ya da bilmeyerek koku hafızanızda da yer ediyor. Bu da yürüyüşü daha keyifli ve daha unutulmaz kılıyor. Brugge'un bir güzelliği de üç dört saat içinde tüm şehri turlayabilmeniz. Ama benim gibi Brüksel'de kalıp Brugge'u günübirlik gezmek yerine Brugge otellerden birinde kalın. Bir dahaki sefere ben öyle yapacağım. (Brugge kesinlikle "bir dahaki seferi" hak ediyor. Gitmeyenler için tavsiyem In Bruges filmi.)

Venedik'te yürümek

İşte, "bir dahaki seferi" defalarca hak edebilecek bir şehir daha. O kadar turistik olmasına rağmen bir o kadar da özgün ve gezilesi. (El yapımı, onlarca Euro'luk seramik Venedik maskeleri. Bir dahakine hazırlıklı geleceğim. Seni yeneceğim Venedik!) Burası da İtalya turunda günübirlik aceleye geldi. Oysa o sokaklarda daha yavaş yürünebilir ve kanal manzarası daha fazla sindirebilirdi.

Aslında Venedik Festivali'ni merak ediyorum ama normalde bile zor yürünen dar sokaklarda o zaman muhtemelen hiç yürünmez. Yine de herhangi bir tarihte Venedik'teki gün batımını seyretmek ve limandan kalkan teknelerle Burano ve başka adalara gitmek de içimde kalan ukdelerden. Yalnız Venedik kanallarla çevrili olduğu için yağmurda hemen su basıyor. Belediyenin idareten koyduğu tahtaların üstünde tek sıra yürümemek için zamanı iyi ayarlamak lazım.

Plitvice Gölleri Milli Parkı'nda yürümek

Plitvice Gölleri'nin fotoğraflarını sosyal medyada gördüğüm anda bayılmıştım. Bir seneye kalmadan Ljubljana, Bled Gölü, Zagreb'le birlikte dört günlük bir yıl başı planına dahil ettim. Bu milli parkın olayı zaten yürümek, hem de kilometrelerce. Burası da oldukça rağbet gören bir yer çıktı. Ocakta bile bir sürü insan vardı.

Gittiğim tarihte hem hava soğuktu hem de fotoğraflarda görülen o turkuaz göllerin ve şelalelerin olduğu yollar kapalıydı. Açık olan kısımlardaki karlar da basılmaktan buz olmuştu ve acayip kayıyordu. Parka gruplar halinde gelen Uzak Doğulu teyze ve amcaların cesareti bende olmadığı için hiç korunma olmayan patikalarda aşağıdaki uçurumlardan gözüm korktu. Daha uzun yaşamak için geri döndüm ve bir baharda buraya bir daha gelmeye karar verdim.

Buradaki yürüme maceralarım diğer yerlere göre daha çok. Gidiş ve dönüş efsaneydi. Gidişte Güney Koreli bir aile, üç tane Fransız Arap kadınla her tarafı karla kaplanmış girişi zor bulmuşumuz; dönüşte bu ekibe sabah aramızdan erken ayrılan Hintli bir çift ve heyecanlı, İsrailli iki erkek kardeşin eklenişi ve Hırvatistan'ın gelmeyen otobüslerini hava kararana dek ("ayı çıkabilir" tabelaları eşliğinde açık durakta) bekleyişimiz.

Bu açıdan nasıl çekmişim ben de bilmiyorum.

Yürümeye Övgü

Konu yürümek olduğunda bir kitabı tek geçerim: David le Breton'dan Yürümeye Övgü. Le Breton, yürümenin yukarıda bahsettiğim yavaş ve keyifli özelliğinin yanı sıra insanı stres ve acele gibi şeylerden uzaklaştırdığına ve kendimizi keşfetmemize yardım ettiğine değiniyor. Kitabın ilk cümlesi hiç aklımdan çıkmıyor: "Yürüyüş dünyaya açılmadır." Dünyaya açılmanın tadını bir kez aldıktan sonra da dönüşü yok.

Ama kitabı okurken bir eksikliğimi fark etmiştim: Uzun yürüyüşler. Öyle Berlin'de bir günde on saat yürümek değil kastettiğim. Günlerce bir yürümek bir durmak... Dediğim gibi Eylül'de dokuz günüm var ama geri dönme zorunluluğu olmadan yürümek nasıl bir şey bilmek isterdim. O zamanların da yaklaştığını hissediyorum, sadece biraz sabır...

O kadar yürüyüşten sonra oturup dinlenmek de gerek değil mi? İşte o dinlenme fasıllarından birinde yan masadaki sevimli misafir (deyip bağlamış olayım).

Midilli Adası'nda bir sokak kitapçısı

Gittiğim şehirlerde antik kalıntı ve eski şehir namına ne varsa gezmeyi çok severim. Bunun yanı sıra, o şehirde yaşamış yazarlar, daha ayrıntılı yazmam gerekirse edebiyatçılar, düşünürler ve sanatçıların izlerini sürmeye de bayılırım. Bu zamana kadar bunu ne denli başardığım elbette tartışılır ama elimden geldiğince denedim. Seyahat araştırmalarıma gezilecek görülecek yerler ile birlikte o şehirden, en azından o ülkeden yazarları da eklemeye çalıştım.

Kitapçı bulduğumda bu yazarların orijinal dilindeki eserlerini sorarım. Umberto Eco'nun Il nome della rosa ve Robert Musil'in Der Mann Ohne Eigenschaften bulabildiğim kitaplardan ikisi. Her şehirde aradığımı bulamadım elbette. Varna'da Tzvetan Todorov kitabı aradım ama yoktu (belki de Bulgarca değil başka bir dilde aramam gerekiyordu). Midilli Adası'nda yukarıdaki güzelim kitapçıyı hevesle çekerken tatil rehavetine fazla kapılmış olmalıyım ki Sappho eserlerini sormak aklıma gelmedi; aslında, tam hatırlamıyorum, belki de sadece dini kitaplar vardı. (Adada genel olarak Sappho'yla ilgili bir şey de bulamadım. Doğru yerlerine bakamadım mı diye 2008 yapımı aşırı dandik Sappho filmini iki kat hızda seyretmeye bile kalkıştım ama nafile.)

Yunanistan'ın başka şehirlerinde Platon, Aristoteles ve Homeros gibi telifsiz yazarlar yerine Nikos Kazancakis eserlerinin peşine düştüm. Atina'daki küçük bir kitapçıya Zorba'yı sormam sonrası işittiğim şen kahkahalara önceki yazılarımdan birinde değinmiştim. Ne yerlinin Yunancasını ne de turistin İngilizcesini sormadığı bir kitabın, turist olarak Yunancasını aramam adamı epeyce eğlendirmişti. Halbuki koleksiyon diye bir şey var! (Hem belki Yunanca öğreneceğim... En azından alfabesini okuyabiliyorum.)

Neyse, şehirlere geçmenin zamanı artık. Bütün önemli isimlere değinmem maalesef mümkün değil. Bende iz bırakan, şehirde izlerini keşfettiğim ve bir şekilde eserlerini incelemeyi iple çektiğim edebiyatçılardan bir derleme sunacağım sizlere.

Robert Musil'in on yedi sene yaşadığı evi

Viyana

Viyana edebiyat, sanat ve müziğe bir köşesinden bile bulaşmış her insanın gözünden iki damla yaş getirebilecek bir şehir. Bir binada sadece bir iki yıl konaklamış önemli isimlerin hepsi (siyasetçiler ve doktorlar da var) benim gibi gözü bozuk insanların bile rahatça görebileceği tabelalar veya harflerle not düşülmüş. Bunlardan biri de Niteliksiz Adam'ın yazarı Robert Musil. Yazarın on yedi sene yaşadığı evin önünde durup fotoğraf çekebilir ve günümüzde hala tartışılan eserlerini hangi koşullarda verdiğini hayal edebilirsiniz.

James Joyce isimsiz mezarı başında düşünürken

Zürih

Birçok kişinin yeterince turistik bulmayıp bir kenara ittiği Zürih aslında edebiyat severler için bir cennet. Şehir merkezinden tramvayla kısa sürede ulaşabileceğiniz ve Zürih Hayvanat Bahçesi'ne çok yakın bir konumda olan Fluntern Mezarlığı hem James Joyce'un hem de Elias Canetti'nin sade mezarlarına ev sahipliği yapıyor. (Benim gibi kışın ortasında tam sis bastırmışken giderseniz, the Awakening filmi kıvamında ve "Acaba şu heykeller canlanır mı?" tedirginliğiyle gezebilirsiniz.)

Zürih'in bir başka dikkat çekici yanı, edebiyatımızın önemli isimlerinden biri olan Tezer Özlü'nün 1984 yılında evlenerek buraya yerleşmesi ve 1986'da sona erecek ömrünün sonuna kadar burada yaşaması. Mektuplaştığı samimi arkadaşı Leylâ Erbil de 1967 yılında Zürih'e gitmiş ve bir yıl kalarak konsoloslukta katip olarak çalışmış.

Elias Canetti'nin mezarı

Prag

Prag deyince ilk akla gelen isim hiç şüphesiz Franz Kafka. Her ne kadar Prag gittiğim şehirlerden en beğendiklerim arasında yer almasa da Kafkaesk anlatının nasıl oluştuğunu iliklerinize kadar hissettirmesi açısından ufuk açıcı. Prag'a gitmeden önce bloğumda Kafka'nın meşhur Dönüşüm'ünü beyaz yakalı gözüyle okumayı denemiştim. Şehri ve Kafka Müzesi'ni gezdikten sonra o kadar da isabetsiz bir yorum yapmadığımı gördüm. 1900'lü yılların başlarındaki ağır çalışma koşulları, bünyesi zaten zayıf olan Kafka'yı iyice zorlamış ve çalıştığı fabrikadan sık sık izin istemiş. Sistemden yaşarken kurtulmayı başaramayan bedeni kırk bir yaşındayken son restini çekerek bu dünyadan ayrılmış.


Prag da Viyana gibi binalarında yaşamış isimleri es geçmemiş. Önceden adını duymadığım Çek şair Antonin Sova ile de burada tanışmış oldum.

İstanbul

İstanbul da birçok yazara ve şaire ev sahipliği yapan şehirlerden. Büyükada'da Reşat Nuri Güntekin'in evi, Heybeliada'da  Hüseyin Rahmi Gürpınar müze-evi, Burgazada'da Sait Faik Abasıyanık'ın müze-evi, Aşiyan'da Tevfik Fikret'in müze-evi ve mezarı, yine Aşiyan'da Orhan Veli'nin mezarı ve heykeli... Her an gözlerinizi kapatabilir ve İstanbul'u dinleyebilirsiniz.

Burada bir isteğimi de dile getireceğim. Bence James Joyce gibi yazarların ayarında olan, noktalama işaretlerini farklı kullanarak bir nevi yapısöküm gerçekleştiren ve edebiyat ödüllerine katılmayarak sağlam bir duruş sergileyen, '50 kuşağının başarılı yazarlarından Leylâ Erbil'in Teşvikiye'deki evine, onun orada yaşadığına dair küçük de olsa bir tabela konulsa yerinde olmaz mıydı?

Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın Heybeliada'daki müthiş manzaralı evi

Bitirirken...

Böyle bir yazıyı epeydir yazmak istiyordum ama bana sonunda bu cesareti veren Justin Marozzi'nin Tarihi İcat Eden Adam - Heredotos'la Seyahatler kitabı oldu. Tarihçi Marozzi bu kitapta Heredotos'un anlatısından yola çıkarak onun gittiği ülkeleri ve şehirleri dolaşmış: Türkiye (kitabı elime aldığımda Heredotos'un doğum yeri olan Bodrum'dan döneli birkaç gün olması büyük şans!), Irak, Mısır ve Yunanistan.

"Bodrum'daki hatıram bir heykelden mi ibaret?"

Bahsettiğim kitabı okumadan önce, gittiğim yerlerde yaşamış yazarların, özellikle edebiyatçıların izini sürme üzerine bir seyahat planı yapabilir miyim diye düşünüyordum. O istekten vazgeçmedim ama sevdiğim tek bir yazarın izini tüm gittiği yerlerde sürme fikri de aklıma düştü bir kere. Vakit ve nakit sıkıntısını çözdüğüm bir paralel evrende öncelikle hangi yazarı seçerdim diye kendime sorduğumda yanıtı yazıda birkaç kere verdiğimi fark etmem zor olmadı: Leylâ Erbil. (Bilge Karasu'yu da listenin başına almak isterdim ama o büyük ölçüde Türkiye'de, özellikle de Ankara'da ikamet etmiş.)

Konu sadece bu yazıyla kapanacak gibi değil. Gezdiğim yerlerde doğmuş, yaşamış veya ölmüş edebiyatçıları, filozofları ve sanatçıları elbette aramaya devam edeceğim. Belki onlara ilham veren şeylerden ben de nasibimi alırım, kim bilir...

Seyahat etmek, o zamana kadar sadece İstanbul'da yaşamış insanları bir süre sonra mutsuz edebiliyor. Kendim için konuşursam, yemyeşil şehirlerden dönüp betona çakılmak bana inanılmaz bir sıkıntı vermeye başladı. Birkaç günlük tatillerden sonra bile... Döndüğümde adeta nefes almakta zorlanıyorum, ciğerlerime çektiğim şey sanki hava değil.

İstanbul'da yeşil alan denilince aklınıza ne geliyor? Gezi olaylarını hatırlayın. İşin politik yanı bir yana, her şey bir ağaçla başladı demiştik. Peki, Gezi Parkı'nı bir baştan bir sona yürümek kaç dakika? İstanbullular, o kadarcık nefes alma alanını bile korumak zorundaydı. Daha sonra gerisi geldi ama ağaç katliamı bir yerlerde bir şekilde hala maalesef devam ediyor.

Gezi'den önce bir kere Selanik-Kavala turuna katılmış olsam da asıl seyahatlerim Gezi olaylarından sonrasına denk geldi. En sanayileşmiş ülkelerden biri olan Almanya'nın bile yemyeşil olduğunu görmem ve doğup büyüdüğüm yerden soğumam da bu zaman zarfında oldu. Şehir merkezinde tek başıma sessiz sakin kitabımı okuyabileceğim veya birileriyle çarpışmadan koşabileceğim hangi parklar vardı?

Nişantaşı Sanatçılar Parkı

Gezi Parkı Taksim'in tam ortasında, çok güzel ama sessiz sakinlikten çok uzak. Yıldız Parkı, Maçka Demokrasi Parkı, Kuruçeşme Parkı, Gülhane Parkı, Anadolu yakasında Feberbahçe Parkı... Kendi kulvarlarına fena sayılmayabilirler ama yine de şehrin çok fazla baskın olduğu ve aradığınız huzuru tam olarak sunamayan parklar. Belgrad Ormanı? Gidene kadar insanın imanını gevreten bir uzaklık ve özellikle hafta sonu ağzına kadar dolu bir piknik alanı. Hiç doğal olmayan bir şekilde yapılmış Göztepe 60. Yıl Parkı gibi zorlama parkları saymıyorum.

"Cetvel Artığında Zen Arayışı: İstanbul Parklarına Bir Bakış" adlı röportajda Bianet muhabirleri, peyzaj mimarları Faruk Dığış ve Christina Nevans'ın fikirlerini almış. Faruk Dığış, "Parklar garip desenli çiçek motiflerinin sergilendiği, devasa sert zeminlerin olduğu yerler değildir. İnsanların doğayla yaklaştıkları, onunla temas ettikleri noktalardır. Türkiye'de parkların planlaması 'cetvel artığı' mantığıyla yapılıyor. Yöneticilerimiz 'yeşil alan yaptık' diye bize karayollarının yanındaki refüjleri gösteriyorlar. Bunlar yeşil alandır ama aktif yeşil alan değildir. Burayı insanlar aktif olarak kullanamaz. Şehircilikte 'kişi başına düşen aktif' yeşil alan diye bir şey var." Dığış, bu oranın "gelişmiş ülkelerde 20-25 metrekare seviyelerinde olduğunu belirtiyor. Hatta aşağıda belirteceğim Münih bunu 2023 yılına kadar 40 metrekareye çıkarmayı planlıyormuş. Bizdeki oran sadece 1,2 metrekare... (Galiba sızlanmaya hakkım var.) Röportajın tamamını şurada bulabilirsiniz. Meraklılar için küçük bir infografik de burada.

Avrupa'dan İbretlik Birkaç Şehir Parkı

Englischer Garten: Gittiğim yerlerde irili ufaklı parklar gördüm, hatta kimi zaman İstanbul'dakilerle kıyaslamak için özellikle gidip baktım. Ama bu kıyaslama sonucunda beni en ağlamaklı yapan yer açık ara Münih'teki Englischer Garten. Kendileri mütevazı davranıp bahçe demişler ama park demek bile haksızlık olur. Kendisi, iki şehirde uzanan bir orman. Üstelik Münih'in merkezine on dakikalık yürüme mesafesinde.

İçinden dere geçiyor, küçük şelaleler var, ördekler koşuşturuyor, insanlar köpeklerini gezdiriyor, öğrenciler çimlere yayılıyor. Parkın çok ötelerinde yapay bir göl varmış, insanlar güzel havalarda cıbıl cıbıl yüzüyor ve muhabbet ediyorlarmış. Bağrışma, yüksek sesli müzik veya mangal dumanı yok. Sadece doğa ve kendi halinde insanlar. Anlatmaya devam ederek daha fazla sinir bozmak istemem. Özetle cennetten bir köşe.


Varna Sea Garden: Birçok kişinin aklına bile gelmeyen şehirlerden biri Varna. THY buraya uçuş düzenlediği için her yerde tanıtıma başladıysa da kimsenin kanına girmemesini yeğlerim. İstanbul'dan çıkıp sadece yedi sekiz saat içerisinde varabileceğiniz bu şehir, park konusunda beni Münih'ten sonra en çok üzen!? yer oldu. (Bundan bir de Burgas'ta varmış.)

Parkı, tabiri caizse çift katlı. Sahil yolu parkla paralel devam ediyor. Bir dönemeçte sahil yolu ve park yolu birleşiyor. Özellikle parkla birleşen noktaya yakın yerdeki turkuvaz Karadeniz manzarası unutulacak gibi değil. Bu manzarayı bir bankta ağaçların gölgesi altında seyredebilirsiniz. (Bizde nedense parklarda ve sahil yollarında o banklar en açıklık yerlere konulur, tahta veya metal kavrulur ve üzerine yazın oturulmaz.) Yer yer mısırcılar ve dondurmacıların olduğu bu parkta gayet güzel kafa dinleyebilirsiniz.


Atina Şehir Parkı: İlk gittiğimde Atina Şehir Parkı'na girememiştim. İkinci gidişimde son anda girmeyi başardık. Yukarıda bahsettiğim parklardan biraz daha ufak ama içinde uzun uzun her daim yeşil kalan ağaçlar, mandalina ağaçları ve mini bir hayvanat bahçesi barındırıyor. Hayvanat bahçesi dediğime bakmayın, öyle hayvanların sıkış tepiş olduğu bir yer değil. Keçiler dolaşıyor, kocaman bir kafeste muhabbet kuşları uçuşuyor.

Bu park şehrin ana meydanı olan Sintagma Meydanı ile görkemli Olimpeion arasında geniş bir alanı kaplıyor. Bitkilerin sarmaladığı çok hoş, romantik bir koridor bile var parkta. Yine tatlı tatlı vakit geçirilebilecek ve isteyince hemen merkeze dönülebilecek güzel bir park.

Narenciye ağaçlarıyla Atina Şehir Parkı

Milano Şehir Parkı: Bana Gülhane Parkı'yla en yakın mantıkta gelen şehir parkı bu. Gerçi Gülhane Parkı, doğrudan Topkapı Sarayı'nın dış bahçesiymiş. Milano şehir parkı da Sforzesco Şatosu'nda, yani Milano'nun eski şehrine birkaç dakikalık yürüme mesafesinde ama tahmin edersiniz ki parkın kendisi birkaç dakika yürümeyle bitmiyor.

Parkın girişinde (ya da çıkışında) ufak bir meydan var. O kısımda ağaçlar yok. Gençler basamakalra oturmuş. Kaykaylılar, kitap okuyanlar. Küçük tabelayı görünce nedenini anlamanız zor olmuyor: Bedava Wi-Fi alanı. Parkın girişinde harita var çünkü o kadar büyük ki kaybolmanız işten bile değil. Bu park, Selanik-Kavala'yı saymazsam yurt dışı seyahatlerimde ilk karşılaştığım parktı. Sessizlik, kitap okuyanlar, köpeğini gezdirenler, İtalya'nın birçok yerinde olduğu gibi çeşmeler, ağaçlar ve tabii ki bir yapay göl ve ördekler. İtalya'ya turla gitmemiş olsam o huzuru kesinlikle daha uzun süre yaşardım.

Ördekler insanlardan kalabalık.

Şimdi rüyadan uyanabiliriz.

Boş Alan Düşmanlığı

İstanbul'da ve Türkiye genelinde (birçok düşmanlığın yanı sıra) boş alan düşmanlığı var. Bir boşluk varsa hemen doldurulmalı. Market sırasında öndeki kişi bir adım ilerlediyse hemen ensesine yapışmalı. Arabayla giderken öndeki aracın tamponuyla arada sadece bir karış mesafe bırakılmalı çünkü o "boşluğu" gören başka biri araya girebilir. Ofistekilerle öğle yemeği için gittiğimiz bir kafe, çalışanları cezbedebilmek için bir bahçe düzenlemiş ama bahçedeki birkaç ağacın üstünde bile en az iki üç tane süs var.

Benzer şekilde, parklar da nefes alınacak alanlar değil, işe yaramaz boşluklar olarak görülüyor ve doldurulmak isteniyor. Park olarak kalabilen parklar da bir şekilde dolduruluyor; gerek gürültüyle, gerek dumanla gerekse başka şeylerle. Bir ihtimal, manzaralı çay bahçesi yapılıp fahiş fiyatlar isteniyor. Şanssız olanların üstüne beton döküp otopark yapılıyor veya işletmecilere kiralanıyor. Yeni bir tane yapılmasından bahsetmiyorum bile. Şehir merkezinde sessiz sakin bir park için öyle açlık çekiyorum ki geçenlerde birkaç metrekarelik de olsa yeni bir park keşfettim diye göbek atacaktım. Yine de tamamen umutsuz değilim çünkü güzel bir park, güzel bir şehir hasreti çekenin sadece ben olmadığımı biliyorum.

Gezi Parkı sayesinde halkın yaşadığı şehir üstünde karar verebileceğini gördük. David Harvey'nin alanında oldukça meşhur olan kitabı Asi Şehirler'de de halkların şehir üzerindeki haklarını savunmalarının gerekliliğinden bahsedilir. Bu şehirde yaşayan herkesin yapılacak değişikliklerde söz söyleme ve daha refah içinde yaşamak için değişiklik isteme hakkı var. Ne var ki, bu zihniyet yerleşene kadar, gittiğim şehirlerden hayıflanarak dönmeye devam edeceğim gibi görünüyor.